Dzisiaj chciałbym opisać niewielką manewrówkę, pierwszą krajowej konstrukcji z przekładnią elektryczną. Prototyp pojazdu, fabrycznie oznaczonego 1D, zaprezentowano w 1956 roku na Międzynarodowych Targach Poznańskich.
Nową lokomotywą szybko zainteresowały się Koleje Wschodnioniemieckie (DR), ale okazało się, że spalinowóz nie spełnia ich oczekiwań i ostatecznie zamówiony nie został. Mimo to Fablok Chrzanów wyprodukował ponad 1000 tych manewrówek, z czego na PKP zatrudnienie znalazły 293 pojazdy. Resztę zakupił przemysł.
Pierwsze egzemplarze napędzał silnik Wola-V-Roka 300, później zastąpiony mocniejszym 2DVSa-350. W latach 80-tych XX wieku część tych pojazdów została zmodernizowana, otrzymując silniki 16H12A produkowane na licencji Henschel. Te niewielkie manewrówki nie były w stanie wyeliminować z manewrów parowozów, gdyż nie mogły formować ciężkich pociągów. Ich budowa pozwoliła jednak na nabranie doświadczenia w budowie lokomotyw z przekładnią elektryczną. Zaowocowało to już niebawem zbudowaniem – również przez Fablok – najpopularniejszej manewrówki na krajowych torach.
Warto wspomnieć także, iż około 110 pojazdów tej serii dostosowano do prowadzenia lekkich pociągów pasażerskich. Miało to miejsce w halach ZNTK Nowy Sącz w latach 1974-1978, przebudowane lokomotywy oznaczono SP30. Jedyną różnicą w stosunku do SM30 była możliwość ogrzewania wagonów prądem o napięciu 500 V DC. Ponieważ prąd był pobierany z prądnicy głównej, parametry eksploatacyjne – które i tak nie były najwyższych lotów – ulegały pogorszeniu. Ponieważ wagony z takim systemem ogrzewania przestały być eksploatowane pod koniec lat 80-tych XX wieku, również SP30 poszły w odstawkę, a resztki tego sprzętu w 2000 roku włączono z powrotem do serii SM30.
Na koniec dane techniczne „trzydziestki”
Typ: 1D
Producent: Fablok Chrzanów
Silnik:
Wola-V-Roka 300
2DVSa-350
Moc znamionowa: 220 kW
Przekładnia: elektryczna
Prędkość konstrukcyjna: 60 km/h
Długość: 10,14 m
Szerokość: 3,13 m
Wysokość: 4,3 m