Doświadczenia zebrane podczas eksploatacji lokomotyw spalinowych SP45 były przyczynkiem do opracowania mocniejszego sprzętu. W 1971 roku rozpoczęto dwa równoległe projekty – lokomotyw spalinowych 302D (SP47) oraz 303D (SU46), na której teraz chciałbym się skupić w tym artykule.
Lokomotywa SU46 była rozwinięciem SP45. Zastosowano w niej – po raz pierwszy w krajowym taborze spalinowym – elektryczne ogrzewanie wagonów 3 kV DC, zapewniane przez 9-fazową prądnicę prądu przemiennego z układem prostownikowym. Zmodyfikowano również budowę wózków, uproszczono konstrukcję pudła i zastosowano doładowaną wersję znanego z SP45 silnika FIAT.
W przeciwieństwie do swojej większej „siostry” SP47, w 1974 roku podjęto produkcję seryjną spalinowozu SU46. Pomimo bardzo udanej konstrukcji władze PRL w roku 1977 wymusiły zakończenie produkcji po zaledwie 52 egzemplarzach i nakazały produkcję dwuczłonowych elektrowozów 203E (ET41). Jednak w 1985 roku wykorzystano doświadczenia z eksploatacji tej serii oraz postęp techniczny i zbudowano jeszcze dwie sztuki. Różnice były niewielkie. Dotyczyły głównie polonizacji części, wymiany wzbudnicy na regulator TUPEX-1, zmiany sposobu zasysania powietrza do wentylatorów silników trakcyjnych (z zewnątrz przez żaluzje zamiast z wnętrza przedziałów), modyfikacji wózków i sterowania hamulcem postojowym. Patrząc z zewnątrz w oczy rzuci się inny układ żaluzji, ale wprawne oko dostrzeże także mniejsze okna boczne kabiny maszynisty.
Część tych lokomotyw została dopuszczona do ruchu na niemieckiej sieci kolejowej DB Netz.
Jedną lokomotywę przebudowano na ST46. Wymieniono silnik, pozbawiono pojazd systemu ogrzewania wagonów. Planowano przerobić 20 sztuk, ostatecznie wykonano tylko jedną.
Z 54 pojazdów tej serii zostało po dziś dzień tylko 6 lokomotyw – 5 oryginalnych i jedna przerobiona na ST46. Resztę albo już pocięto, albo zaraz będą pocięte. Szkoda, bo w razie awarii sieci trakcyjnej lokomotywa ta jest w stanie zastąpić elektrowóz. Dodatkowo, mimo wieku, nie psuje się tak często jak nowoczesne pojazdy Pesa Gama.
Na koniec garść danych technicznych:
Typ: 303D/303Da
Producent: HCP / PESA
Lata budowy: 1974-1977 i 1985
Silnik:
– 303D: FIAT W2112SSF
– 303Da: MTU 4000
Moc znamionowa:
– 303D: 1654 kW
– 303Da: 1500 kW
Przekładnia: elektryczna
Pojemność zbiorników paliwa: 3200 l
Masa służbowa: 105 t
Długość: 18,99 m
Szerokość: 3,034 m
Wysokość: 4,292 m
Autorami zdjęć są:
Dawid Frątczak http://www.dawidfratczak.pl/
Mateusz Gadziński
Marek Pawlukowicz http://mareczek.szczecin.pl/
