Dzisiaj chciałbym przedstawić historię najmniejszych Autosanów, jakie pojawiły się w Kotlinie Jeleniogórskiej. Mowa o „melonach”, czyli Autosanach H6-20.
Do Jeleniej Góry trafiła jedynie wersja o układzie drzwi 0-2-0. Pojazdy te były wyposażone w silnik Andoria 4CT107, który był mniejszą o dwa cylindry wersją silnika 6CT107, znanego z innych modeli Autosana – głównie H9. Jednostka napędowa z Andrychowa zblokowana była ze skrzynią biegów FPS Tczew 5S-40 o pięciu przełożeniach.
Pierwsze trzy autobusy pojawiły się w Kotlinie Jeleniogórskiej w roku 1993. To były pierwsze fabrycznie nowe autobusy w Jeleniej Górze nie pomalowane na czerwono. Były całe żółte. Nadano im numery 705, 706 i 707. Początkowo trudno im było przydzielić jakieś stałe zajęcie, najczęściej pojawiały się na linii 11. Ale któregoś dnia planista wpadł na pomysł, żeby wrzucić „Melona” na jedną z najbardziej obleganych linii w mieście – nr 6. Nieistotne, że miało to miejsce przy sobocie, gdy ruch był mniejszy – H6 i tak tego dnia często przypominał puszkę sardynek. Szczęśliwie tak nieszczęśliwe wypuszczenie „Melona” nie miało już miejsca. Pojazdy te znalazły zatrudnienie przy obsłudze linii pośpiesznej „A” (Dworzec Główny <-> Piechowice PKP) oraz na liniach nocnych. Po utworzeniu linii 18 (Apteka „Pod Koroną <-> Podgórzyn <-> Przesieka/ Borowice/ Zachełmie) pojazdy te skierowano także do jej obsługi.
Rok później w Karkonosze przyjechały kolejne dwa „Melony”. Również te były całe żółte. Dostały numery 714 i 715, a zapłaciła za nie Gmina Podgórzyn. Te obsługiwały głównie linię 18, sporadycznie pojawiając się na „A”, powstałej w międzyczasie „B” (Kiepury <-> Piechowice PKP), 11 i utworzonej w 1997 roku 23 (Przyboczna <-> Kiepury), a także na nockach. W weekendy można je było spotkać – podobnie jak starsze „Melony” – na linii 8 zamiast większego Autosana H9-35 #669.
Dwa ostatnie Autosany H6-20 zostały dostarczone w 1996 roku. Od poprzedników różniły się inną ścianą przednią i tylną oraz silnikiem (te dostały Perkinsa o tej samej mocy co 4CT107). Obsługiwały te same trasy co ich poprzednicy, sporadycznie pojawiając się także na innych liniach o mniejszym napełnieniu – zwłaszcza w weekendy. Te pojazdy były fabrycznie wyposażone w kasetę z rolkami wskazującymi kierunek jazdy z przodu (w pozostałych kasety z rolkami były fabrycznie tylko z boku – na trasę przejazdu i tyłu – na numer linii). W późniejszych latach również starsze autobusy doposażano w podobne kasety, przez co wszystkie „Melony” przed 2000 rokiem były „ofilmowane”.
Pojazdy te modernizowano. Wszystkie „Melony” w miejsce fabrycznych drzwi otrzymały te znane z Jelczy M11. Najstarsze otrzymały tylną ścianę od nowszych wersji H6. Domalowywano też czerwone pasy na dole, które fabrycznie miały tylko „Melony” #722 i 723.
Po likwidacji linii pośpiesznych znów nie bardzo było na co przydzielić te autobusy. Najczęściej obsługiwały linie 8, 11 i 18, od czasu do czasu pojawiając się na 2, 4 lub 16. Po utworzeniu linii 25 („Mała Poczta” <-> Czarnoleska) i 33 (Dworzec PKS <-> Karpniki/ Gruszków) obsługiwały także te linie.
Pierwszy „Melon” został sprzedany, a właściwie przekazany już w 2001 roku. Autobus #715 – jedyny, w którym zachowały się oryginalne drzwi – otrzymał Urząd Gminy Stara Kamienica i wykorzystywał do obsługi przewozów szkolnych. Autobus przekazano w ramach rozliczenia Udziałów zawartego 15-go maja 1996 roku Międzygminnego Porozumienia Komunikacyjnego. Było to 22.06 2001 roku. Właśnie wtedy Stara Kamienica wystąpiła z porozumienia. Na mocy tegoż porozumienia miasta i gminy: Jelenia Góra, Janowice Wielkie, Jeżów Sudecki, Mysłakowice, Piechowice oraz Podgórzyn otrzymały swoje udziały w skomunalizowanym przez wojewodę majątku MZK. Od tamtego czasu gminy chcące utrzymywać komunikację miejską na swoim terenie ponosiły za to koszty i współfinansowały zakup taboru. Wracając do ex-715, w latach 2015-2019 był wypożyczony do PKS Lubań. W sierpniu 2019 roku Gmina Stara Kamienica sprzedała ten pojazd. Jego dalsze losy są mi nieznane.
Trzy kolejne H6-20 zostały wycofane w roku w 2008 roku. Autobusy #705, 707 i 714 jeszcze w tym samym roku zostały zezłomowane.
Ostatnie trzy „Melony” – #706, 722 i 723 – służyły w MZK jeszcze przez rok. Ale tylko jeden – #722 – trafił bezpośrednio na złomowisko (konkretnie do firmy Tkaczyk Bobrowniki). Pojazd #706 sprzedano do Knurowa. Stamtąd w 2010 roku zniknął, by skończyć na złomowisku w Bralinie – choć zanim finalnie został skasowany, nadszedł 2012 rok. Najdłużej utrzymał się pojazd #723 – po wycofaniu go z MZK jeszcze przez 10 lat służył jako pojazd funkcyjny na lotnisku Aeroklubu Jeleniogórskiego. Złomowano go dopiero w 2019 roku.
Na koniec dane techniczne tych „Melonów”:
Producent: Autosan S.A./ Autosan Bussan
Model:
– H6-20.01 (#705-707, 714-715)
– H6-20.02 (#722-723)
Silnik:
– Andoria 4CT107 (#705-707, 714-715)
– Perkins Phaser 110 Ti (#722-723)
Moc maksymalna: 110 KM
Skrzynia biegów: FPS Tczew 5S-40
Masa całkowita: 7 t
Długość: 6,355 m
Szerokość: 2,28 m
Wysokość: 2,792 m
Liczba miejsc siedzących: 17
Liczba miejsc ogółem: 32
