Z Pomorza Zachodniego, dziś 9 października, czas na wskazanie ciekawej (nomen omen) 9. rocznicy eksploatacji częściowo niskopodłogowych tramwajów, które spółka obsługująca komunikację szynową w Szczecinie zakupiła w kilku partiach. To jednoprzestrzenne, trzyczłonowe Moderusy Beta produkowane w Wielkopolskiej fabryce „Modertrans Poznań sp. z o.o.” Jest ich, póki co 8 sztuk, choć nie jest to jeszcze docelowa ilość. 9 października 2014 roku po raz pierwszy na linię 3 wyjechał wagon o numerze 601. Wszystkie pojazdy stacjonują w największej zajezdni tramwajowej Pogodno. Możemy rozgraniczyć je na trzy typy, ale wszystkie z nich posiadają środkową część niskopodłogową (25% ogółu), bez umieszczonego wózka pod spodem. Poznajmy poszczególne podtypy:
- Moderus Beta MF 15 AC – 2 sztuki o numerach 601 i 602, dostarczone w 2014 roku, jednak formalnie w osobnych zamówieniach, jednokierunkowe
- Moderus Beta MF 25 AC – 2 sztuki o numerach 603 i 604, dostarczone w 2018 roku, jednokierunkowe
- Moderus Beta MF 29 AC BD – 4 sztuki o numerach 621-624 dostarczone w latach 2020-2022, dwukierunkowe
Oprócz tych będących w eksploatacji zamówione są 2 kolejne egzemplarze Moderusów Beta MF 29 AC BD, które mają być dostarczone za kilka tygodni (maksymalny czas to grudzień 2023). Mają one również trafić do wspomnianej zajezdni Pogodno. Do Moderusów od wielu lat można dodać określenie, że trwa ich „wymuszona eksploatacja”, która nie nastręcza zbytniej przyjemności. Wagony przez cały okres kursowania są trudnym do naprawy sprzętem. Ich kupno miało być szybkim ratunkiem na nienajlepsze tory, ale też zwiększeniem ilości niskopodłogowych tramwajów w ruchu, po zakupie w latach 2010-2013 „Swingów” 120NaS i 120NaS/2. Nie wyszło ani jedno, ani drugie. Wiele problemów technicznych z wózkami, systemem informacji pasażerskiej oraz drzwiami wychylno – odskokowymi powodowało i nadal powoduje małą dostępność wagonów do ruchu. Zdarzały się nawet półroczne przestoje w krzakach. Jeśli już pojazdy są sprawne to zastępują Pesy na liniach i niestety w ten sposób nie zwiększają ilości niskich tramwajów w ruchu. Jak łatwo się domyślić nieformalny prototyp o numerze 601 nastręcza największych problemów.
Wszystkie pojazdy są od nowości pomalowane w barwy „Floating Garden”, posiadają elementy systemu informatycznego GMV. Na szczęście nikomu nie wpadł na myśl pomysł, by oklejać je reklamami. Żaden z wagonów przez 9 lat nie uczestniczył w poważnym wypadku, po którym trzeba byłoby wymieniać człon wiele elementów, ale oczywiście drobniejsze kolizje się zdarzały (nawet z innymi tramwajami). Cały pojazd opiera się na czterech wózkach typu MT-03H-1000, napędzanych przez 8 silników prądu przemiennego o mocy 50 kW każdy. Wszystkie wagony zostały wyposażone w system informacji pasażerskiej (601-602: „Novamedia”, pozostałe R&G), oparty na wyświetlaczach kierunkowych LED, wraz z diodową brygadówką (pojazdy dwukierunkowe mają je w kolorze białym). We wnętrzu tramwajówznajdują się boczne tablice kierunkowe LCD wskazujące przebieg trasy oraz 22-calowe tablice informacyjne, na których wyświetlane są reklamy i wiadomości.
Od pierwszego przetargu, który ruszył 23 grudnia 2013 roku wagony miały być lekarstwem na pracę dla załogi szczecińskich warsztatów remontowych spółki „Tramwaje Szczecińskie”. Preferowano dostawę surowego pudła, by uzbrajać je potem w podzespoły i dzięki temu poznawać swoją konstrukcję od podstaw. W ten sposób powstały jednak tylko 4 pierwsze wagony. Pozostałe przyjechały z Poznania na lawecie w stanie niemal gotowym. Brakowało niewielu elementów i zamontowanego systemu GMV. Przygotowania były raczej jazdami próbnymi i testowymi, by wychwycić usterki. Udawało się to tylko połowicznie. Dwukierunkowe „Bety” z założenia miały być wykorzystywane na skróconych trasach podczas remontów – bez konieczności zawracania na pętli, a w przyszłości mają jeździć na planowanej trasie do osiedla przy ulicy Santockiej, przez ulicę 26 Kwietnia, gdzie zamiast typowej pętli powstać ma krańcówka. Dopiero w 2023 roku nadarzyła się okazja, by tramwaje z dwoma kabinami posłużyły według prawidłowego wzoru. Najpierw stało się to przy przebudowie placu Zwycięstwa, a nadal trwa przy zmianie układu torowisk w okolicach byłej pętli „Krzekowo”. Obecnie realizowany przetarg na 2 tramwaje jest II etapem projektu pn. „Zakup 6 sztuk tramwajów częściowo niskopodłogowych, dwukierunkowych dla miasta Szczecina”. Firma Modertrans Poznań dwa dwukierunkowe pojazdy Moderus Beta wyceniła na 15 242 000 złotych (przy budżecie wynoszącym 15 646 000 złotych).
Tramwaje przez 9 lat zwiedziły prawie wszystkie linie tramwajowe. Wyjątkiem są: obecnie zawieszona „czwórka” oraz linia 6, wagony nie jeździły też na tych dodatkowych (14, 15) z okazji Święta Zmarłych. Przez kilka pierwszych lat były dedykowane na linię 3, która przed zawieszeniem łączyła w mieście wiele ważnych miejsc i kilka dzielnic. Obecnie, w październiku 2023 roku można je spotkać na liniach 5 (dwukierunkowe), 11 i 12. Jak to często bywa: ile ludzi, tyle opinii. Jednym prowadzącym Moderusy podpasowały, innym zdecydowanie nie. Te same opinie krążą wśród pasażerów. Nie da się ukryć wad pierwszych egzemplarzy, jednak im bardziej do przodu – tym lepiej z dyspozycją. Spóźnione o przynajmniej kilka lat częściowo nowoczesne rozwiązania (choć bez klimatyzacji, ale z wydajnym nawiewem) są jednak w cenie. Dlaczego? Jeśli popatrzymy na konieczną potrzebę wymienienia wielu zdezelowanych składów Tatr T6A2D chyba nie będziemy mieli wątpliwości. Niestety na horyzoncie nie widać kolejnych przetargów (nawet tych kilka lat temu zapowiadanych – na 28 sztuk Moderusów), a ogromnym problemem pozostaje deficyt na prowadzących istniejące pojazdy. 9 lat tramwajów częściowo niskopodłogowych było mocno burzliwe, być może kolejne 9 będzie nieco spokojniejsze.
Modele: MF 15 AC / MF 25 AC / MF 29 AC BD
Liczba członów: 3
Liczba drzwi: 5 (601-604) i 10 (621-624)
Układ drzwi: 2-2-2-2-2 (601-604) i 2-2-2-2-1 – po obu stronach pojazdu (621-624)
Długość: 28,25 m
Szerokość: 2,35 m
Wysokość: 3,35 m
Liczba osi: 8
Wysokość podłogi: 300-350 mm (człon niski), 925 mm (człony skrajne)
Liczba miejsc siedzących: 46 (621-624), 62 (601-604)
Liczba miejsc stojących: 144 (601-604), 150 (621-624)
Liczba miejsc ogółem: 196 (621-624), 206 (601-604)
Lata produkcji: od 2014 roku
Liczba zakupiona/w eksploatacji: 10/8
Niskopodłogowość: 25%
Prędkość maksymalna: 70 km/h
Masa własna: 40-42 ton
