Mercedes-Benz O405N w Chemnitz: Świadek transformacji komunikacji miejskiej

Kolekcja zabytkowych pojazdów za granicą, odc. 9

Chemnitz, dawniej Karl-Marx-Stadt, to jedno z największych (nie największe) miast Saksonii, które w okresie NRD pełniło funkcję ważnego ośrodka przemysłowego. Po zjednoczeniu Niemiec w 1990 roku miasto, podobnie jak wiele innych ośrodków w byłej NRD, zmagało się z gwałtownym spadkiem zatrudnienia, zamykaniem zakładów przemysłowych oraz odpływem ludności na zachód kraju.

Proces transformacji gospodarczej po upadku NRD doprowadził do wyraźnego rozwarstwienia ekonomicznego między zachodnią a wschodnią częścią Niemiec. Mimo ogromnych inwestycji i programów wsparcia, różnice w poziomie wynagrodzeń, stopie bezrobocia czy poziomie życia są nadal widoczne. Chemnitz, choć dynamicznie się rozwija, wciąż boryka się z dziedzictwem transformacji, w tym ze starzeniem się społeczeństwa i odpływem młodych ludzi do bogatszych regionów. Choć modernizacja infrastruktury była niezbędna, to zmiany społeczne, które zaszły po 1990 roku, były o wiele bardziej skomplikowane i dotkliwe dla mieszkańców. Po upadku NRD tysiące ludzi w Chemnitz i innych wschodnioniemieckich miastach straciło pracę, ponieważ wiele państwowych zakładów przemysłowych zostało zamkniętych lub sprywatyzowanych. Nowe firmy, które przejmowały dawne przedsiębiorstwa, często redukowały zatrudnienie lub zatrudniały pracowników na gorszych warunkach niż w zachodnich Niemczech.

W efekcie wiele osób wyjechało w poszukiwaniu lepszego życia do zachodnich landów, co doprowadziło do depopulacji wielu wschodnich miast, w tym Chemnitz. Proces ten widać do dziś – w porównaniu do miast zachodnich, Chemnitz ma stosunkowo wysoką średnią wieku mieszkańców, a wielu młodych ludzi nadal wyjeżdża do bogatszych regionów.

W czasach NRD komunikacja miejska opierała się głównie na starych tramwajach i autobusach produkcji RWPG  (np. autobusy Ikarus, tramwaje Tatra). Po zjednoczeniu Chemnitz, podobnie jak inne miasta wschodnich Niemiec, zaczęło stopniowo wycofywać przestarzały tabor i wprowadzać nowoczesne, bardziej komfortowe pojazdy. Autobusy O405N były częścią tego procesu – pojazdy te były dostosowane do zachodnich norm technicznych, spełniały wyższe standardy bezpieczeństwa i wygody dla pasażerów, m.in. dzięki niskopodłogowej konstrukcji ułatwiającej dostęp osobom starszym i niepełnosprawnym.

Poza zakupem nowego taboru, konieczne było również unowocześnienie infrastruktury – remontowano przystanki, modernizowano zajezdnie, a także dostosowywano system biletowy do zachodnioniemieckiego modelu. Proces ten trwał przez lata i był finansowany m.in. ze środków federalnych, które miały na celu wyrównanie poziomu rozwoju między wschodem a zachodem kraju.

Z perspektywy transportu publicznego, zakup autobusów O405N w latach 90. symbolizował nowy etap w historii komunikacji miejskiej w Chemnitz, odchodzącej od taboru z czasów NRD i dostosowującej się do zachodnioniemieckich standardów.

Chemnitzer Verkehrs-AG (CVAG) zakupiło w latach 1991–1994 łącznie 78 autobusów typu O405N. Ten model stanowił tym samym najliczniejszą serię autobusów miejskich w okresie po zjednoczeniu Niemiec.

Autobus o numerze rejestracyjnym C-NV 442, wpisano na stan 14.12.1992, początkowo otrzymał numer boczny „3”, jednak już miesiąc później został przemianowany na „53”, aby utrzymać spójność numeracji w obrębie floty O405N. Pojazd wyposażono w 5 biegową przekładnię ZF Ecomat.

Pojazd został wycofany z eksploatacji w 2017 roku i obecnie stanowi część historycznej kolekcji autobusów, reprezentując epokę lat 90. Pojazd wyposażono

O autorze

Lublinianin, od 2008 kochający szeroko pojęty transport publiczny. Autor książki "Lubelskie Trolejbusy 2002", oraz prowadzący kanał "Nietypowy (Miłośnik Transportu)"