Cykl artykułów redaktora Dawida Pszonaka doczekał się już 50 odcinków. Na ten jubileuszowy odcinek wybraliśmy bardzo ciekawy i bardzo wyjątkowy pojazd. Zaszczyt przygotowania tego artykułu przypadł mnie i choć specjalizuję się w tematyce kolejowej, to wcześniej pokazałem, że również tematyka autobusowa nie jest mi obca. Pojazd, który dzisiaj trafia do serii „rodzynków” pamiętam z ulic Jeleniej Góry, gdy jeszcze byłem dzieckiem, więc jest to też dla mnie sentymentalny powrót do moich rodzinnych stron.
Oto przed Państwem, jedyny, prototypowy Jelcz M070.
Fabryka w Jelczu-Laskowicach reklamowała ten autobusik jako wówczas najmniejszy pojazd firmy. W skali kraju w tamtym czasie mniejsze były chyba tylko Autosany H6 „Melon”, które również jeździły w Kotlinie Jeleniogórskiej. Był wyposażony w mozaikowe wyświetlacze (szkoda, że nie pamiętam, czy mozaika wyświetlająca kolejne przystanki była także we wnętrzu – tak miał jedyny w MZK Jelenia Góra Autosan A1010M).
Producent chwalił się maksymalnym podniesieniem komfortu pasażerów, jak również ergonomicznym stanowiskiem kierowcy i licznymi ułatwieniami jego pracy. Faktycznie, zawieszenie pojazdu było podobne do stosowanych w większych autobusach, przez co komfort jazdy naprawdę był duży. Kierowca dysponował wspomaganiem kierownicy i trzybiegową automatyczną skrzynią biegów Voith (choć moje prywatne zdanie na temat przekładni Voith jest nieco inne, zwłaszcza jeśli chodzi o te trzybiegowe – pierwszy bieg jest o wiele za długi i przez to autobus, nawet tak mały, nie ma w ogóle dynamiki rozpędu).
Pojazd jest oparty na podwoziu Csepel 613.02/B. Wyposażony został w amerykański silnik Cummins 4BTAA-39 o maksymalnej mocy 122 KM. Tylny most napędowy pochodził – co nie jest zaskakujące – z firmy Raba. Pojazd miał przednie hamulce tarczowe, a tylne – bębnowe.
Bardzo nietypowe nadwozie również nie jest konstrukcją stricte Jelcza. To tak naprawdę spolonizowany Csepel Lyra. Drzwi w układzie 1-2-0 otwierają się do środka. Przednie mają nietypowy kształt przez pochyłą przednią szybę i niewielkie od niej oddalenie. Wnętrze mogło pomieścić 47 osób, w tym 19 na twardych miejscach siedzących. Pojazd zatem nadawał się na linie o mniejszym obłożeniu pasażerskim oraz nocne. Autobus demonem prędkości nie był. Mógł rozpędzić się do 80 km/h, ale jego zastosowanie nie wymagało szybszej jazdy.
Pojazd został zaprezentowany na Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1995 roku. Następnie został skierowany do Jeleniej Góry. Tamtejsze MZK przyjęło go na stan z numerem #721. Obsługiwał głównie linie (ówczesne trasy, dzisiaj niektórych linii nie ma, niektóre mają zmieniony przebieg):
A (pośpieszna) Dworzec Główny – Cieplice – Sobieszów – Piechowice PKP
B (pośpieszna) Kiepury – Cieplice – Sobieszów – Piechowice
8 Strzelecka Góra – Cieplice PKP – Wojcieszyce – Kromnów
10 Dworzec Główny – Zabobrze – Dziwiszów
11 Goduszyńska – Trasa Czeska – Podwale – Zabobrze – Osiedle Łomnickie – Łomnica – Wojanów-Bobrów
16 Wiejska – Zabobrze – Morcinka
18 Apteka „Pod Koroną” – Podgórzyn – Przesieka/ Borowice/ Zachełmie
N (nocna) Kiepury – Zabobrze – Podwale – Wolności – Cieplice – Sobieszów (to była podstawowa relacja, ale w tamtym czasie nocka mogła się pojawić dosłownie wszędzie)
Pojazd zniknął z Jeleniej Góry w 1997 roku. W 2000 pojawił się w Olkuszu, by w 2002 wylądować w Olsztynie. Od 2019 roku w bardzo kiepskim stanie znajduje się w miejscowości Jonkowo, nadal na olsztyńskich numerach rejestracyjnych.
Spolonizowany Csepel był udaną konstrukcją, z rozwiązaniami rzadko spotykanymi w tak małych pojazdach. Seryjnej produkcji tego autobusu nie podjęto. Okazał się droższy od innych podobnej wielkości, a nawet w stosunku do większych wozów jego cena była wysoka. Szkoda, bo w tym wozie był potencjał, a następną małą konstrukcją z Jelcza był dopiero oparty na Mercedesie Vario Jelcz M081MB Vero.
Na koniec dane techniczne tego prototypu:
Producent: Jelczańskie Zakłady Samochodowe S. A.
Model: M070
Silnik: Cummins 4BTAA-39
Moc maksymalna: 122 KM przy 2500 rpm
Skrzynia biegów: automatyczna 3-biegowa Voith Midimat 120BR
Prędkość maksymalna: 80 km/h
Masa własna: 5,3 t
Masa całkowita: 8,5 t
Długość: 7,2 m
Szerokość: 2,4 m
Wysokość: 2,82 m
