MAZ-105 to rodzina autobusów przegubowych produkowanych przez fabrykę w Mińsku Białoruskim przeznaczonych do ruchu miejskiego oraz lokalnego. Prototyp zaprezentowano w 1997 roku. Autobusy weszły do seryjnej produkcji w 2000 roku. Uprzednio powstało kilka lub nawet kilkanaście egzemplarzy wystawowych udostępnianych do testowania przez przewoźników branży transportu publicznego. Genezą powstanie autobusów MAZ były modele niemieckich autobusów Neoplan, co bardzo dobrze widać w porównaniu organoleptycznym obydwu pojazdów. Produkcję rodziny ‘105’, oficjalnie zakończono w 2014 roku, choć jeszcze w 2017 roku do Baranowicz (Białoruś) przybyło sześć ostatnich fabrycznie nowych autobusów.
Białoruskie autobusy przegubowe posiadały napęd na koła środkowe z powodu umiejscowienia komory silnika w sekcji A, naprzeciw II drzwi. Analogiczne rozwiązanie możemy spotkać w zachodnioeuropejskich, kapitalistycznych autobusach Van Hool AG330, produkowanych w Holandii, które możecie spotkać np. W Budapeszcie. Sięgając głębiej w historię autobusów komunikacji miejskiej, identyczne rozwiązanie, tylko silnik ułożono w pozycji leżącej, było stosowane w kultowych Ikarusach rodziny ‘260’ czy ‘280’. W pierwszych dwóch latach wieża silnika zajmowała całą przestrzeń pomiędzy podłogą a sufitem. W 2002 roku konstruktorzy w białoruskiej fabryce zmniejszyli jej wielkość pozwalając wstawić dodatkowe okno doświetlające przestrzeń pasażerską. MAZ-105 charakteryzował się dość nowoczesną linią nadwozia oraz wyglądem dzięki dużym bocznym szybom, dużej prostokątnej (lekko wypukłej ku górze) dwuczęściowej szybie czołowej oraz trzem zewnętrznym wyświetlaczom systemu informacji liniowej (z reguły w kolorze zielonym).
W Polsce mogliśmy spotkać zaledwie cztery egzemplarze autobusów MAZ-105.065, które przybyły do Białegostoku w 2007 roku (dwie sztuki) oraz w 2009 roku (dwie sztuki). Zakupiło je Komunalne Przedsiębiorstwo Komunikacji Miejskiej z siedzibą przy ul. Składowej 11, gdzie otrzymały nr taborowe #809, #810 (r. 2007), #811 i #812 (r. 2009). Dysponowano je do wykonywania zadań przewozowych na liniach, gdzie wymagana była obsługa pojazdami wielko pojemnymi (MEGA, tabor typu C) w rozkładzie dnia powszedniego, sobót, niedziel oraz świąt.
„Sercem” autobusu zwanego potocznie, choć odrobinę złośliwe ‘zemstą Łukaszenki’ była jednostka napędowa produkcji niemieckiej. Mowa tutaj o silniku Mercedes-Benz OM 906 LA spełniający normę emisji spalin na poziomie EURO III. Silnik ten o pojemności 6,37 litra wytwarzał moc 279 KM, co dla autobusu przeznaczonego dla ciężkiej pracy w komunikacji miejskiej nie było parametrami pozwalającymi stwierdzić, iż pojazdy te są oszczędne w zużyciu paliwa… Białostockie MAZy oficjalnie zezłomowano w 2022 roku, ale pojazd o nr taborowym #810 zakończył służbę liniową dla białostocczan już w 2018 roku, po czym przez cztery lata „wrastał” na terenie zajezdni K.P.K.M. Wóz #812 zakończył swoją eksploatację w 2020 roku po czym, identycznie jak wóz #810, oczekiwał złomowania na terenie zajezdni stając się dawcą części zamiennych dla pozostałych czynnych egzemplarzy. Warto tutaj dodać, że pozostałe dwa pojazdy stanowiły wówczas głęboką rezerwę taborową dla białostockiego przewoźnika. Jak już wspomniałem, oficjalnie, historia marki MAZ w Białymstoku zakończyła się w kwietniu 2022 roku. Były to jedyne cztery egzemplarze przegubowych MAZ-ów modelu 105.065 eksploatowanych w Polsce, a z resztą, wg mojej wiedzy innych przegubowych MAZ-ów w Polsce nie uświadczyliśmy…
Na koniec zaprezentuję Wam kilka danych technicznych:
typ: autobus przegubowy (MEGA, typ C)
model: MAZ-105.065
producent: Mińskie Zakłady Samochodowe
silnik: Mercedes-Benz OM 906 LA
pojemność: 6,37 litra
moc: 279 KM
norma emisji spalin: EURO III
skrzynia biegów: III-biegowa, automatyczna
model skrzyni biegów: Voith D851.3
ABS, ASR: tak
masa całkowita pojazdu: 28 t
długość pojazdu: 17 985 mm
szerokość pojazdu: 2 500 mm
wysokość pojazdu: 3 134 mm
maksymalna prędkość: 75 km/h
ilość drzwi: 4
układ drzwi: 2-2-2-2
ilość miejsc siedzących: 160
ilość miejsc stojących: 30
lata eksploatacji w Białymstoku: 2007 – 2022
