Na koniec października, tuż przed tzw. Świętem miłośników komunikacji miejskiej (w domyśle „weekendzie cmentarnym”), wraz z Naszym przyjacielem redakcyjnym Grzegorzem Macurą, zapraszamy na krótkie wspomnienie o autobusach marki ‘Ikarus’ w Bielsku-Białej. Dzisiaj mija dokładnie pięć lat od zakończenia eksploatacji autobusów Ikarus 280.70E, a co za tym idzie od zakończenia eksploatacji autobusów tej węgierskiej marki w Bielsku-Białej.
Pierwsze autobusy marki Ikarus dotarły do Bielska-Białej już w 1958 r. Po sześćdziesięciu latach eksploatacji węgierskiej marki żegnamy dzisiaj ostatniego jej przedstawiciela – Ikarusa 280.70E o nr tab. 060. Przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Bielsku-Białej, następnie Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Bielsku-Białej przetoczyło się łącznie 16 modeli, takich jak Ikarusy 66, 556, 556.14, 620, 250, 260.04, 405.03, 411.08, 412.08B, 415.14B, 415.14D oraz szereg pochodnych wersji modelu 280 takich jak 280.02, 280.26, 280.26D, 280.37, 280.37B oraz 280.70E. Łącznie 186 autobusów węgierskiego producenta. Ostatni wycofywany aktualnie egzemplarz Ikarusa to model 280.70E, rocznik 1997, z numerem bocznym 060, o przebiegu ok. 1,2 mln km.
Program imprezy obejmował bezpłatny przejazd po trasie: pętla autobusowa w Cygańskim Lesie -> ul. Olszówka -> ul. Bystrzańska -> ul. Partyzantów -> ul. Zamkowa -> ul. 3 Maja -> ul. Piastowska -> ul. Cieszyńska -> rondo Hulanka -> ul. Piastowska -> ul. 3 Maja -> ul. Wałowa -> ul. Mostowa -> ul. Józefa Piłsudskiego -> ul. Lwowska -> ul. Żywiecka -> ul. Gen. Bora-Komorowskiego -> ul. Partyzantów -> ul. Bystrzańska -> ul. Olszówka. Historyk – Pan Jakub Krajewski, opowiadał o Bielsku-Białej, zarówno w kontekście historii komunikacji miejskiej, jak i zabytków oraz atrakcji turystycznych. Na trasie przejazdu oraz podczas przystanku autobusu, była okazja do wykonania pamiątkowych zdjęć. Pasażerowie otrzymali też specjalny bilet upamiętniający tą okazję. Wycieczka trwała około 60 min.
Dzisiejsze pożegnanie było także świetną okazją do zwiedzenia zajezdni MZK, po której oprowadzał zainteresowanych ówczesny dyrektor MZK Pan Krzysztof Knapik. Po godz. 16:00 Ikarus prowadzony przez kierowców Rafała Lubińskiego oraz Sebastiana Kufla po raz ostatni zjechał liniowo do zajezdni MZK, tym samym kończąc trwającą 60 lat erę królowania węgierskich pojazdów na bielskich drogach.
Jak już wyżej wspomnieliśmy, w latach 1958-1974 do bielskiego MPK trafiły pierwsze Ikarusy 66, 620 oraz 556. Modele 60, 620 i 556 były kompletnie innymi autobusami niż dotychczas eksploatowane w Polsce, a co za tym idzie w Bielsku-Białej także, autobusy Skoda 706 RTO/Jelcz 272 Mex, a także jeszcze starsze konstrukcje jak Star N52 itd. Następnie w 1975 r. do tego grona dołączyły 11-metrowe Ikarusy 260.04 w kolorze marchewkowym, które rozpoczęły erę oraz dominację serii 2xx w komunikacji miejskiej miasta. Pojazdy napędzane silnikiem RABA D2156HM6U, o mocy 192 KM i pojemności 10 350 cm3, współpracowały z V-biegową manualną skrzynią biegów Csepel ASH-75-2. Autobusy mogły zabrać na pokład za jednym razem ponad 100 osób z czego 22 mogły zająć miejsce siedzące. Wymianę pasażerską zapewniały trzy pary harmonijkowych drzwi. Dostarczone pojazdy otrzymały numery taborowe od 151 do 170 i jak okazuje były to jedyne solowe Ikarusy 260 jakie trafiły do Bielska-Białej.
W 1982 r. Do MPK trafiła pierwsza transza przegubowych Ikarusów 280.02 o numerach taborowych od 574 do 591. Pojazdy były napędzane identycznym silnikiem oraz współpracowały z identyczną, manualną skrzynią biegów co model 260.04, ponieważ seria ‘280’ to przegubowy odpowiednik tych pojazdów. Autobusy mogły zabrać na pokład za jednym razem ponad 160 osób z czego 35 mogło zająć miejsce siedzące. Podobnie jak w opisywanej wcześniej wersji solowej pojazdy zostały wyposażone w charakterystyczne harmonijkowe drzwi. Model ten miał jednak znaczące mankamenty, takie jak brak kabiny kierowcy czy tylko dwa otwierane okna. Zostały one wyeliminowane przy okazji kolejnej dostawy oznaczonej jako model 280.26, która dotarła do MPK pod koniec 1982 r. (nr tab. 595-604). W kolejnych latach dostawy modelu 280.26 były kontynuowane, dzięki czemu tabor przewoźnika poszerzał się o kolejne przegubowe pojazdy (w 1983 r. 15 szt., nr tab. 611-625; w 1984 r. 5 szt., nr tab. 636-640; w 1985 r. 5 szt., nr tab. 646-650 oraz w 1986 r. 3 szt., nr tab. 658-660). Ostatnia dostawa modelu 280.26 z manualną, ale już Vi-biegową, skrzynią biegów miała miejsce w sierpniu i wrześniu 1990 roku (nr tab. 708-720).
W styczniu 1993 r. Do Miejskiego Zakładu Komunikacyjnego dotarła pierwsza partia zmodernizowanych Ikarusów 280 oznaczonych symbolem 280.37 (nr tab. 001-010). Kolejne pojazdy oznaczone jako model 280.37B zostały dostarczone w dwóch transzach: w maju (nr tab. 011-015) oraz we wrześniu 1994 r. (nr tab. 016-020). Ostatnia dostawa 10 sztuk Ikarusów 280.70E (nr tab. 053-062) trafiła do MZK w 1997 r. – były to ostatnie węgierskie autobusy przegubowe, które trafiły do Bielska-Białej. Autobusy oznaczone jako 280.37/280.37B czy 280.70E charakteryzowały się innymi drzwiami, silnikami oraz skrzyniami biegów. Były to jedyne, w pełni wysokopodłogowe, Ikarusy z serii „280” z automatycznymi skrzyniami biegów eksploatowane na bielskich trasach. Można było je spotkać praktycznie na każdej linii komunikacyjnej, ale przede wszystkim na takich jak: „2”, „3”, „6”, „8”, „9”, „10”, „11”, „16”, „19”, „20”, „24”, „24BIS”, „28”, „29”, „30”, „31”, „32”, „50”, „56”, „56BIS” czy „57”. Jak widzicie wymieniłem bardzo dużo numerów linii, a więc prawdą jest teza, że Ikarusy serii „200” można było spotkać dosłownie wszędzie oraz poza granicami miasta także.
W innych naszych seriach tematycznych możecie przeczytać o Ikarusach 405 czy prawdziwie niskopodłogowych Ikarusach 412. W kolejnych naszych publikacjach przeczytacie jeszcze o innych egzemplarzach tych kultowych pojazdów, a także o historii innych marek autobusów, które w WPK/MPK/MZK Bielsko-Biała jeździły lub jeżdżą obecnie.
