Linia kolejowa nr. 4 „Centralna Magistrala Kolejowa”

Dziś opowiem o trasie, która jako pierwsza w Polsce została dostosowana do prędkości 160, a później 200 km/h. Chodzi o linie kolejową nr 4 Grodzisk Mazowiecki – Zawiercie, zwaną też Centralną Magistralą Kolejową.

Projekt tej trasy powstał w latach 1970-71. Już wówczas planowane prędkości na tej niezwykłej linii miały wynosić 200-250 km/h, stąd promienie łuków 4000 m oraz większa niż na innych liniach odległość między osiami torowiska (4,5 m). Budowę rozpoczęto w 1971 roku, a nowa linia została otwarta w 1977 roku. Pełną elektryfikację przeprowadzono w latach 1979-1980, a czterostawna dwukierunkowa Samoczynna Blokada Liniowa pojawiła się tam w latach 1984-85.

Planowano rozszerzenie CMK w kierunku północnym – od stacji Korytów przez Wyszogród, Płock i Brodnicę do Gdańska z odgałęzieniem na Olsztyn. Do realizacji tych planów nigdy nie doszło.

Mimo przystosowania do wysokich prędkości początkowo przemieszczały się tam wyłącznie pociągi towarowe. Dopiero w 1983 roku przetrasowano tamtędy dwa pociągi ekspresowe: „Górnik” relacji Warszawa – Gliwice oraz „Krakus” relacji Warszawa – Kraków (który zjeżdżał z CMK na Linię Kolejową 64 łącznicą nr 570 od podg. Psary do podg. Starzyny). Prędkość rozkładowa tych pociągów wynosiła 140 km/h, w związku z czym prowadzone były lokomotywami EP05 lub EP08.

W 1988 roku podniesiono prędkość maksymalną ze 140 do 160 km/h. Wówczas „Górnik” i „Krakus” już nie były prowadzone EP08 (poza obsługą awaryjną), lecz podwójną EP05 albo pojedynczą EP09 (wyprodukowaną dwa lata wcześniej).

Na linii tej przez długi czas nie było żadnych stacji ani przystanków obsługujących ruch pasażerskich. Były jedynie stacje towarowe i posterunki odgałęźne. Dopiero w marcu 2006 zbudowano pierwszy peron na przystanku Włoszczowa Północ, przy którym od października planowo zaczęły zatrzymywać się pociągi. Drugi peron otwarto 11 lat później – w sierpniu 2017 roku.

Drugi przystanek obsługujący ruch pasażerski na CMK – Opoczno Południe – uruchomiono 14 grudnia 2014. Również to był jeden peron. Drugi pojawił się 4 lata później – w sierpniu 2018 roku.

Włoszczowa Północ i Opoczno Południe mają wspólną cechę – perony tych przystanków nie są ulokowane przy torach głównych. Wyprowadzono je poza główny przebieg i ulokowano na torach dodatkowych. W związku z powyższym formalnie to są stacje.

Na części CMK (od Olszamowic do Zawiercia) w 2014 roku wprowadzona została po raz pierwszy w Polsce dopuszczalna prędkość szlakowa 200 km/h. Odcinek ten rozszerzono w 2018 roku o szlak Grodzisk Mazowiecki – Idzikowice. Z taką prędkością kursują tam składy „Pendolino” (ED250).

CMK to jedna z najmłodszych linii kolejowych w Polsce, która wydatnie skróciła czas przejazdu z Warszawy na południe Polski w stosunku do „Wiedenki”. Szkoda, że plany jej przedłużenia, póki co nie wypaliły. Ale wszystko przed nami.

Na koniec nieco danych technicznych tej linii:

Oznaczenie w tabeli D29: 4
Zarządca: PKP Polskie Linie Kolejowe
Długość: 223,824 km
Rozstaw szyn: 1435 mm
Sieć trakcyjna: 3 kV DC
Prędkość maksymalna: 200 km/h

O autorze

Urodzony w Jeleniej Górze, obecnie mieszkający na Pomorzu. Komunikacją miejską interesuję się od wczesnego dzieciństwa, ale moim "konikiem" są pociągi i mojego autorstwa najczęściej będą artykuły związane z żelaznymi drogami i taborem tam kursującym.