BMZ/ŁTZ TEM2 (SM48)

Dziś chciałbym co nieco opowiedzieć o manewrówce sprowadzonej ze Związku Radzieckiego. Do PKP trafiło niewiele, za to do Kolei Przemysłowych całkiem dużo. Mowa o pojeździe produkowanym w dwóch fabrykach: BMZ w Briańsku i ŁTZ w Ługańsku, ale pod jedną nazwą – TEM2, co na PKP oznaczyli SM48. Radzieckie lokomotywy przeznaczone są do ciężkich prac manewrowych. W Polsce używana jest głównie w przemyśle, a na PKP – przy wschodniej granicy, a także na Linii Hutniczej Szerokotorowej (w wersji na rozstaw szyn 1520 mm).

Konstrukcyjnie niewiele różni się od innych manewrówek. Ogólnie opiera się na amerykańskiej lokomotywie ALCO RSD-1, którą dostarczono do ZSRR w ramach programu lend-lease. Pomimo że fabryka w Briańsku wypuściła pierwsze prototypy w 1960 roku, seryjną produkcję podjęto dopiero siedem lat później. Widoczność jest, jak – niestety – w każdej manewrówce z tego okresu, bardzo kiepska, zwłaszcza jadąc długą sekcją naprzód.

Zakłady w Briańsku i Ługańsku wyprodukowały łącznie 3160 tych spalinowozów na różny rozstaw szyn (1435 mm, 1520 mm, 1524 mm). Do Polski trafiło łącznie 430 sztuk, z czego do PKP tylko 130, z czego spora część na LHS. Lokomotywy zakupione dla przemysłu w większości jeżdżą dla Kolei Piaskowych.

W Polsce wielu przewoźników modernizuje TEM2 według potrzeb. Niektórzy przewoźnicy wymieniają tylko silniki (Pol-Miedź Trans znalazł silnik znacznie lżejszy od oryginału, przez co musiał dociążyć lokomotywę balastem), inni zamawiają w Newagu gruntowną przebudowę tego sprzętu do typu 15D (na tor normalny 1435 mm) lub 16D (na tor szeroki 1520 mm). Całkowicie przebudowane zostaje pudło (co poprawia widoczność z kabiny maszynisty), silnik jest wymieniony na znacznie mocniejszą od oryginału jednostkę CAT 3512 C o mocy 1480 kW, montowane są też inne usprawnienia. Newag wykonał łącznie 116 takich modernizacji, z czego do PKP Cargo trafiło 88 sztuk (pod nowym oznaczeniem ST48), a na PKP LHS w sumie 9 (z czego 2 15D i 7 16D).

Na koniec trochę danych technicznych oryginalnych „Tamar”, jak zwie się w żargonie SM48:

Typ: TEM2
Producent: BMZ Briańsk/ ŁTZ Ługańsk
Silnik: PD1M
Moc znamionowa: 880 kW
Przekładnia: elektryczna
Pojemność zbiorników paliwa: 6000 dm3
Prędkość konstrukcyjna: 100 km/h
Masa służbowa: 116 t
Długość: 17,029 m
Szerokość: 3,12 m
Wysokość: 4,654 m

O autorze

Urodzony w Jeleniej Górze, obecnie mieszkający na Pomorzu. Komunikacją miejską interesuję się od wczesnego dzieciństwa, ale moim "konikiem" są pociągi i mojego autorstwa najczęściej będą artykuły związane z żelaznymi drogami i taborem tam kursującym.